Enver Paşa 41. yıllık ömrüne Türk tarihinin
kaderini belirlemiştir. Osmanlı’dan kopuşun başlangıcı Balkanlardır,
İttihatçılık da Balkanlarda ortaya çıkmıştır. Enver, Balkanlarda
yoğrulmuştur. İkinci Balkan Savaşı sırasında, 22 Temmuz 1913’te
Edirne’ye girişiyle “İkinci Edirne Fatihi” diye anıldı. 15 Aralık 1913’te
miralay, 3 Ocak 1914’te mirliva, aynı tarihte Harbiye Nazırı oldu. Harbiye
Nazırlığı yanında, 8 Ocak 1914 tarihinde, Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye
Reisliğini üstlendi. Çanakkale
Zaferi onun öncülüğünde kazanıldı. Osmanlı ordusunun yeniden düzenlenmesine
çalıştı. Genç subayları öne çıkardı. Bu düzenleme, Cumhuriyet’in kuruluşunda
önemli rol oynayan askerî kadronun da Osmanlı ordu teşkilâtında yükselmesini
sağladı. Enver
Paşa, Harbiye Nazırlığı sırasında “enveriye” adı verilen askerî başlıklar ve
aynı adla anılan, sesli ve sessiz harflerin her birinin ayrı yazılması ile
uygulanan bir yazı şeklini hayata soktu. Türk tarihinin Cumhuriyet’e geçiş döneminde asıl
önemli rol oynayan Enver’dir. Enver
inançlı bir Müslümandı. Önce İslâm toplumlarının bir araya gelmesini istedi.
Ama çağ, milliyetler çağı idi ve İslâm ülkeleri bir bir koptular. Sonucunu
bile bile Turan için savaştı ve şehit düştü. Enver,
çok iyi yetişmişti. Farsça, Rusça, Fransızca ve Almanca bilir, çok güzel
resim yapardı. İttihat ve Terakkî’nin ilk mensuplarındandı.
“Hürriyet Kahramanı” olarak tanınmaya başladığında daha 27 yaşındaydı. Rumeli’de
Bulgar, Makedon, Arnavut ve Rum çetelerine karşı büyük mücadeleler verdi.
Mecidî, Osmanî nişanlar ve altın liyakat madalyasıyla ödüllendirildi. Türkçülük ile İslâmcılık onda iç içe fikirlerdi
diyebiliriz. Enver’i tanımadan, vereceğimiz hükümler yanıltıcı olacaktır. Enver Pasha Enver Pasha determined the fate of Turkish history for his 41-year
life. The beginning of the break with the Ottomans was the Balkans, and the
Unionism emerged in the Balkans. Enver was kneaded in the Balkans. During the Second Balkan War, when he entered Edirne on July 22, 1913,
he was called the "Second Edirne Conqueror". He became Miralay on 15
December 1913, mirliva on 3 January 1914, and Minister of War on the same date.
Besides the Ministry of War, he assumed the post of Chief of the General Staff
on 8 January 1914. Çanakkale Victory was won under his leadership. He tried to reorganize
the Ottoman army. He brought forward the young officers. This arrangement also
enabled the military staff, which played an important role in the establishment
of the Republic, to rise in the Ottoman army organization. Enver Pasha introduced a type of writing, which was applied by writing
the military titles called “enveriye” and the vowel and consonant letters of the same name,
separately during his ministry of war. It is Enver who played an important role in the transition period of
Turkish history to the Republic. Enver was a devout muslim. First of all, he wanted Islamic societies to
come together. But the age was the age of nationalities and the Islamic
countries broke up one by one. Knowing the result, he fought for Turan and was
martyred. Enver was well educated. He knew Persian, Russian, French and German,
and could paint very well. He was one of the first members of the Committee of Union and Progress.
He was only 27 years old when he started to be known as the “Hero of Freedom”. He gave great struggles against Bulgarian, Macedonian,
Albanian and Greek gangs in Rumelia. He was rewarded with Mecidi, Ottoman medals and a gold medal of merit. We can say that Turkism and Islamism were intertwined ideas in him. Our
judgments without knowing Enver will be misleading. |