Türk kökenli kavimler, M.Ö. 4500
yılının sonlarına doğru, Orta Asya’dan, Hazar Denizi kuzeyi ve Altaylardan
göç ederek İran ve Anadolu üzerinden Ön-Asya ve Mezopotamya topraklarına
gelmiş ve burada başta Sümerler olmak üzere büyük medeniyetler
oluşturmuşlardır. Irak Türkmenleri çeşitli zamanlarda
iktisadi, coğrafi ve siyasi sebeplerle Türkistan, Buhara, Semerkand, Kafkas,
Azerbaycan, Özbekistan, Dağıstan ve Irak’ın çevre bölgelerinden gelen
Türklerin devamıdır. 6. yüzyılın
ortalarından itibaren ise Oğuz boyları Irak ve Suriye’de görünmeye başlamış ve
yoğun Türk göçleri 10. ve 11. yüzyıllarda gerçekleşmiştir. Türkistan’dan göç eden boylar
Fergana, Semerkant, Taşkent, Buhara, Meşhed, Nişabur, Hemedan, Kirmnaşah
güzergahını, Hazar kuzeyinden gelen boylar Kafkasya, Azerbaycan üzerinden
Merağa, Hoy, Urumiye, Erbil, Musul veya Kars, Erzurum, Bingöl, Diyarbakır,
Mardin, Musul, Kerkük, Bağdat veya Van, Bitlis, Cizre, Musul güzergahını,
Suriye‘den göç edenler Rakka,Sincar,
Telafer, Musul, Kerkük güzergahını, son olarak Anadolu’dan gelen boylar ise
Rumeli, Konya, Adana, Urfa, MarAdin, Musul veya Tokat, Sivas, Elazığ,
Diyarbakır, Musul güzergahını kullanmışlardır. Bu güzergahları kullanarak Irak’a
gelen Türk boylarının bir kısmı; Musul, Kerkük, Selahaddin, Vasit ve Diyala
yöresine yerleşmiştir. Bunlar daha çok Bayat (Günhan), Döğer (Ayhan), Beğdili
(Yıldızhan) gibi Bozoklara mensup boylardır. Diğer kol ise Bağdat, Musul,
Kerkük, Selahaddin, Dakuk ve Erbil yöresine yerleşen Çepni (Gökhan), Eymür ve
Salur (Dağhan),Yıva ve İğdir (Denizhan) gibi Oğuzların Üçok koluna mensup
Türk boylarıdır. |